Vrije wind voor ‘t Nupke
GELDROP - Eindelijk na jaren kan er weer vol op, vanuit het zuidwesten, gedraaid worden door korenmolen ’t Nupke. De conifeer die pal tegenover de molen stond, op zo’n 15 meter afstand, kwam inmiddels al ruim boven de molen uit. Daardoor ontnam deze flinke struik de wind die eigenlijk bedoeld is voor de wieken. Na overleg met de eigenaar, die in opleiding is voor molenaar, en de molenstichting is er gekeken hoe de conifeer verwijderd kon worden. Gelukkig kon vriend van de molen, Thomas Kuijpers van Kuijpers Verreiker, die eerder dit jaar al molenstenen bij de standerdmolen in Mierlo had gelegd, iets betekenen. Het zagen werd, samen met Tuin Uniek, door hem gedaan en alle hout kon afgevoerd worden door van Stipdonk Landschapsinrichting. Beide partijen zorgen hiervoor dat de molen weer iets meer in wind kan staan. Hetgeen ze hard nodig heeft.
Om verzekerd te zijn van een vrije windvang werden molens vroeger op open plekken in het landschap gebouwd, of voldoende hoog opgetrokken zodat ze geen last hadden van de omringende bebouwing of beplanting. Vervolgens kon de molenaar zich beroepen op het zogenaamde windrecht, dat inhield dat rondom de molen geen windbelemmerende obstakels mochten worden opgetrokken omdat dit de molenaar zou schaden in zijn werkzaamheden. Uiteraard had niet alleen de molenaar belang bij een vrije windvang. Indirect gold dit ook voor de gehele samenleving omdat die afhankelijk was van het meel van een korenmolen, of van een poldermolen die ervoor zorgde dat men droge voeten hield. Omdat de mensen zich hiervan bewust waren, leverde het openhouden van de molenomgeving maar zelden problemen op.
De omgeving is direct van belang voor het functioneren van de molen, omdat deze afhankelijk is van de aanvoer van wind. Als de windvang slecht is. kan de molen niet draaien. Dat zorgt ervoor dat de staat van onderhoud sneller achteruit zal gaan en het meer geld kost om de molen in stand te houden. Als de molen minder goed in het zicht ligt zal deze op minder draagvlak onder de bevolking kunnen rekenen. De molen kan niet worden beleefd/ervaren en voegt weinig toe aan het dorpsgezicht. Op het moment dat er wel gedraaid wordt, komt de veiligheid in het geding. Windbelemmerende obstakels vlakbij de molen zorgen voor turbulentie en een onevenwichtige belasting van het gevlucht. Dit beperkt niet alleen de levensduur van de draaiende delen in of op de molen aanzienlijk, maar vergroot ook de kans op ongelukken zoals bijvoorbeeld een roeden- of asbreuk. Als laatste heeft een molenaar een vrij zichtveld nodig om het weer te kunnen inschatten. Hij moet tijdig maatregelen kunnen treffen bij naderend noodweer.
Kortom, voor het duurzaam in stand houden van een molen, ook wanneer deze niet meer beroepsmatig in bedrijf is, is een vrije windvang van cruciaal belang.
Gelukkig is er bij het Nupke nu een begin gemaakt, loop eens binnen bij de molen. Iedere zaterdag geopend van 10:00 uur tot 16:00 uur of kijk via www.molenstichtinggeldropmierlo.nl
Download de gratis app van Geldrop-Mierlo24 en mis niets → Apple | Android
